Świat turystyki to system naczyń połączonych: teoria spotyka praktykę, prawo koreluje ze zwyczajami, przeszłość kłania się teraźniejszości, jednocześnie zaglądając w przyszłość – a podbudowa naukowa zderza się z realiami związanymi z podróżowaniem w celach służbowych, wypoczynkowych, rekreacyjnych. Społeczna Akademia Nauk oraz Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego zorganizowały w Warszawie konferencję naukową, na której spotkali się eksperci i naukowcy reprezentujący ponad 20 ośrodków akademickich oraz wiele innych instytucji związanych z branżą turystyczną. Wydarzenie stanowiło platformę wymiany wiedzy i doświadczeń dla badaczy, praktyków oraz studentów z obszaru turystyki i rekreacji.
Portal PanPodroznik.com był jednym z patronów konferencji, której motto brzmiało: „Zarządzanie turystyką i rekreacją – wczoraj, dziś i jutro”. Jakie obszary zostały poruszone podczas sesji i paneli tematycznych?
NAUKA W SŁUŻBIE TURYSTYKI
Na naszym krajowym podwórku możemy w ostatnich latach zaobserwować dość interesujące zjawisko. To nadpodaż imprez, które można określić jako fora / spotkania / konferencje / targi, adresowanych do branży turystycznej w formule „wszyscy-o-wszystkim”, obarczonych grzechem powtarzalności: zbliżone tematy, te same znajome twarze prelegentów. A jednocześnie widoczny jest deficyt konferencji stricte naukowych, które niekiedy w lepszy – chociaż niekoniecznie prostszy – sposób potrafią odpowiedzieć na wiele pytań związanych z wieloaspektowym rozwojem sektora turystycznego. Tym samym każda idea, która wpisuje się w likwidowanie wspomnianego niedoboru, powinna spotkać się ze wsparciem.
Organizatorzy konferencji naukowej II Warszawskie Forum Turystyki i Rekreacji „Zarządzanie turystyką i rekreacją – wczoraj, dziś i jutro”, która odbyła 28 listopada w Społecznej Akademii Nauk, postawili nie tylko na prezentację wyników badań naukowych w zakresie zarządzania turystyką i rekreacją.
Naszym celem jest pochylenie się nad trendami w rozwoju turystyki i rekreacji, przyjrzenie się roli turystyki w rozwoju lokalnym i regionalnym, zbadanie kulturowych determinantów rozwoju turystyki i współczesnych tendencji w rozwoju rozmaitych form rekreacyjnych. Porozmawiamy o motywach i barierach uczestnictwa w rekreacji osób w różnym wieku, o zmianach bazy noclegowej w wybranych regionach, o kapitale społecznym w rozwoju turystyki i formach spędzania czasu wolnego.
Dr hab. Michał Roman, prof. Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Na konferencji, której patronem byli m.in. Ministerstwo Sportu i Turystyki, touroperator TOP Touristik i portal PanPodroznik.com, zaprezentowano obecne kierunki badań w zakresie rozwoju i zarządzania turystyką i rekreacją oraz wskazano możliwości dalszych poszukiwań badawczych. Otwarcia całego spotkania – w zastępstwie nieobecnego z przyczyn losowych dr hab. Michała Romana, prof. SGGW, Przewodniczącego Komitetu Naukowego – dokonał dr Maciej Dębski, prof. SAN, Kierownik Katedry Marketingu i Turystyki.
Sesję plenarną stanowiły cztery wystąpienia. Keynote speaker całej konferencji (prof. Sofia Almeida z Universidade Europeia w Portugalii) zaprezentowała wykład „The next tourism paradigm: from sustainability to generativity”. Nie zabrakło w nim odniesień do przeszłości – m.in. słynne sun, sand & sea massification – ale kluczowe było podkreślenie zrównoważonego rozwoju, który jest pożądaną ścieżką rozwoju turystyki i rekreacji.
The shift from mitigation to regeneration: beyon net-zero to positive impact. Regenerative models show improved community engafement and visitor satisfaction.
prof. Sofia Almeida, Universidade Europeia, Portugal
Z kolei prof. dr hab. Aleksander Panasiuk z Katedry Zarządzania w Turystyce i Sporcie Uniwersytetu Jagiellońskiego w swoim wykładzie „Kierunki ewolucji polityki publicznej w obszarze rynku biur podróży” skupił się na przekrojowym pokazaniu zmian, które na przestrzeni ostatnich lat miały miejsce w tak wrażliwym obszarze jakim jest działalność organizatorów turystyki zorganizowanej oraz PUNPUT (przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych).
Poziom dodatkowych kontrybucji (TFG, TPF) wynikających z zapisów ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych oraz liczne zmiany w polityce publicznej bez wątpienia mają przełożenie na rozwój całej branży – definiowany jako suma plusów i minusów.
Co z dbałością o klimat? Uczestnicy konferencji mogli wysłuchać wykładu „Wpływ polityki klimatycznej Unii Europejskiej na zmniejszenie emisji CO2 w branży turystycznej”, którego autorką była dr hab. Agnieszka Brelik, prof. Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Temat jest mocno trendujący, a dane pokazane przez dr hab. Brelik pokazują, że walka z CO2 ma sens. Według naukowczyni promowanie dłuższych pobytów turystycznych (w przeciwieństwie do masowych, krótkich wizyt) może przyczynić się do redukcji emisji – jednak tylko tam, gdzie obowiązują już wysokie standardy środowiskowe.
Strategie oparte na klastrach są uzasadnione: uniwersalna polityka turystyczna nie jest skuteczna.
dr hab. Agnieszka Brelik, prof. Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technicznego w Szczecinie
Sesję plenarną zakończył dr Dominik Borek, reprezentujący Departament Turystyki w Ministerstwie Sportu i Turystyki oraz Szkołę Główną Handlową. Szczupłość czasu i chęć trzymania w ryzach harmonogramu spowodowała, że wystąpienie „Plany zmian regulacji administracyjno-prawnych w turystyce” skoncentrowane było na tematyce najmu krótkoterminowego oraz regulacjom / deregulacjom w zakresie niektórych zawodów sektora turystycznego.
Zakres doboru tematu przez dr. Borka nie był przypadkowy. Jak pokazują ostatnie miesiące i liczne doniesienia medialne, ucywilizowanie rynku najmu krótkoterminowego w Polsce staje się palącą kwestią.
PRZEMYSŁ SPOTKAŃ I SESJE TEMATYCZNE
Branża MICE była jedną z pierwszych, która została praktycznie zamknięta podczas pandemii koronawirusa i jedną z ostatnich, która się po niej podniosła. I między innymi o tym – ale również o stanie polskiego sektora organizacji eventów, konferencji, wystaw – dyskutowano podczas panelu tematycznego „Przemysł spotkań i jego przyszłość”, który moderowała dr hab. Ewa Dziedzic, profesor SGH.
Paneliści zwracali uwagę na specyfikę tej branży. Dr Loretta Neufeldt z Essendi Poland wskazywała na trudności, które stały przed sektorem hotelarskim podczas pandemii. Dr hab. Teresa Skalska, prof. SGTiH szukała pomysłów na wyróżnik, który mógłby być polskim „stemplem jakości” w branży MICE – a Ewa Kossakowska z E.M.K. Hospitality Consulting podkreślała brak w Warszawie nowoczesnego i dużego centrum konferencyjnego.
Temat możliwości skutecznego ubiegania się o największe konferencje naukowe świata podjął także Mateusz Czerwiński z Warszawskiej Organizacji Turystycznej, wskazując na trudności z kwestiami logistycznymi, przed którymi obecnie stoi branża MICE. Za sprawą dr. Skalskiej nie zabrakło również wątku specyficznej regionalizacji poszczególnych konferencji – przykładem jest Wiedeń i tradycja organizowania tam prestiżowych konferencji medycznych.
Uczestnicy konferencji mogli wziąć udział w 3 sesjach tematycznych, w ramach których przewidziano 25 prezentacji, prelekcji i wykładów. I to był najważniejszy element całego line-upu II Warszawskiego Forum Turystyki i Rekreacji: elastyczna możliwość dopasowania swoich potrzeb w zakresie zwiększenia wiedzy odnośnie danego tematu lub sektora rynku turystycznego.
Co ważne: dobór wykładowców, reprezentujących ponad 20 polskich ośrodków akademickich, gwarantował pluralizm poglądów i szerokie spektrum tematów, które zostały podjęte. Poniżej pełna agenda wykładów i prelegentów, którzy byli anonsowani podczas konferencji:
I SESJA TEMATYCZNA
Zarządzanie turystyką i rekreacją
- Metodyka badania innowacyjności turystyki wiejskiej (prof. dr hab. Elżbieta Szymańska, Politechnika Białostocka);
- Tożsamość, emocje, doświadczenia – nowe filary skutecznego city brandingu (dr hab. inż. Hanna Górska-Warsewicz, prof. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie);
- Turystyka religijna – nowe wyzwania w kontekście europejskim (dr hab. Agnieszka Niezgoda, prof. Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu);
- City Break jako forma turystyki miejskiej: analiza trendów i implikacje dla zarządzania turystyką (dr Piotr Majdak, Magdalena Molska, Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie);
- Zarządzanie doświadczeniem przedstawicieli różnych pokoleń w turystyce kulinarnej (dr inż. Piotr Dominik, Szkoła Główna Turystyki i Hotelarstwa Vistula);
- Innowacyjne podejście do zarządzania zespołem animatorów w branży turystycznej (dr Kinga Podleśna, Julia Gebel, Społeczna Akademia Nauk w Łodzi);
- Dynamika modelu franczyzowego w branży turystycznej – analiza porównawcza rynków Polski, Czech, Słowacji i Węgier (Jacek Sosnowski, Franczyza.PRO).
II SESJA TEMATYCZNA
Wybrane uwarunkowania rozwoju turystyki
- Izolacja jako atrakcja turystyczna – Las Arenitas w Meksyku i Zakarpacie na Słowacji (prof. dr hab. Urszula Żuławska, dr Ewa Szulc Dąbrowiecka, dr Marcela Rebeca Contreras Loera, Universidad Tecnologica de Esquinapa);
- Nietypowe obiekty noclegowe jako aktualny trend w turystyce (dr Marzena Makowska-Iskierka, Uniwersytet Łódzki);
- Atrakcje turystyczne województwa śląskiego – ich specyfika i problemy oceny frekwencji (dr hab. Zygmunt Kruczek, prof. AWF, mgr Klaudia Chwaja, Akademia Kultury Fizycznej w Krakowie);
- Uprzystępnianie dziedzictwa turystom zagranicznym na przykładzie tradycji rybackich w Katalonii (dr Hanna Prószyńska-Bordas, Społeczna Akademia Nauk w Łodzi);
- Doskonalenie i ocena jakości w usługach turystycznych transportu lotniczego na przykładzie PLL LOT (dr inż. Małgorzata Borkowska-Niszczota, Patryk Cypryjanik, Społeczna Akademia Nauk w Łodzi);
- Produkt turystyczny wybranych portów jachtowych w Dalmacji (mgr Bronisław Skocz, Uniwersytet Jagielloński);
- Przestrzeń sepulkralna jako cel turystyczny – studium doświadczeń zwiedzających (Patrycja Rodak, Studenckie Koło Naukowe „Public Relations” SGGW w Warszawie);
- Atrakcje i atrakcyjność Narwiańskiego Parku Narodowego (Jakub Brzozowski, Studenckie Koło Naukowe ,,Sylwan” Instytutu Nauk Leśnych Politechniki Białostockiej).
III SESJA TEMATYCZNA
Problemy turystyczno-rekreacyjne ze szczególnym uwzględnieniem aspektów zdrowotnych
- Koszty ochrony powietrza w Polsce (prof. dr hab. Sławomir Juszczyk, Akademia Piotrkowska);
- Rekreacja jako forma emancypacji kobiet – społeczny wymiar aktywności fizycznej (dr Barbara Pędraszewska, Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie);
- Morsowanie jako specyficzna forma aktywności rekreacyjnej – analiza zjawiska w kontekście rozwoju turystyki zdrowotnej (dr Aureliusz Kosendiak, Uniwersytet Dolnośląski DSW);
- Szanse i zagrożenia wykorzystania sztucznej inteligencji w turystyce wiejskiej (dr Monika Wojcieszak-Zbierska, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu);
- Gastronomia dietetyczna, dietetyka gastronomiczna – potrzeby, trendy, mody (dr inż. Danuta Figurska-Ciura, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu);
- Dobrostan subiektywny młodzieży w kontekście charakterystyki korzystania z internetu. Wirtualna ucieczka czy funkcjonalne aktywności sportowo-rekreacyjne? (dr Bartosz Łukaszewski, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie);
- Mapowanie ekosystemów innowacji uzdrowisk – porównawcze studium przypadków (Sylwia Nejman, Daria Turaczyk, Bartosz Adamik, Wiktoria Stela, Studenckie Koło Naukowe E-Zarządzania w Turystyce i Rekreacji Akademii Kultury Fizycznej w Krakowie);
- Rozwój ekosystemu innowacji lecznictwa uzdrowiskowego jako instrument wsparcia turystyki (Katarzyna Orawin, Jacek Wantuch, Zofia Bujak, Weronika Drzał, Studenckie Koło Naukowe E-Zarządzania w Turystyce i Rekreacji Akademii Kultury Fizycznej w Krakowie);
- Modelowanie popytu na lecznictwo uzdrowiskowe w Polsce (Kacper Urbańczyk, Agata Drzazga, Aleksandra Konieczna, Sandra Kwaśny, Studenckie Koło Naukowe E-Zarządzania w Turystyce i Rekreacji Akademii Kultury Fizycznej w Krakowie);
- Wpływ produktów leśnych na zdrowotność społeczeństwa (Tomasz Potasznik, Dominik Małaszewicz, Studenckie Koło Naukowe „Sylwan” Instytutu Nauk Leśnych Politechniki Białostockiej);
II Warszawskie Forum Turystyki i Rekreacji, którego patronem byli m.in. Ministerstwo Sportu i Turystyki, touroperator TOP Touristik i portal PanPodroznik.com, pozwoliło uczestnikom na poszerzenie wiedzy w zakresie badań naukowych obejmujących zarządzania turystyką i rekreacją. Jego efektem będzie także monografia naukowa, która ukaże się drukiem w najbliższych tygodniach.
Cieszy fakt, iż inicjatywa będzie kontynuowana: dr Maciej Dębski, dyrektor i profesor Społecznej Akademii Nauk zaprosił wszystkich do uczestnictwa w kolejnym III Warszawskim Forum Turystyki i Rekreacji, które planowane jest na połowę listopada 2026 roku.
- oficjalny serwis Społecznej Akademii Nauk → TUTAJ
- oficjalny serwis Ministerstwa Sportu i Turystyki → TUTAJ
