W założeniach: najważniejsza i największa oficjalna impreza sportowo-„turystyczna” w tym roku w Polsce, z udziałem m.in. prezydenta RP, premiera RP, ministra sportu i turystyki, prezesów związków. A dlaczego „turystyczna” w cudzysłowie? Odpowiedź jest prosta – o ile sport był reprezentowany nad wyraz godnie, o tyle turystyka (oprócz corocznych obchodów Światowego Dnia Turystyki) wyglądała w agendzie spotkań, paneli i prelekcji niczym ubogi krewny. Relacja Pana Podróżnika z Zakopanego.
ORGANIZACJA? BARDZO DOBRA, ALE Z UWAGAMI
Rozmach? Na pewno. To nie jest lokalna impreza, podczas której sto osób debatuje we własnym gronie. Sześć scen, 65 paneli dyskusyjnych, blisko 1700 uczestników – liczby towarzyszące 2. edycji Europejskiego Kongresu Sportu i Turystyki mogły robić wrażenie. I nie tylko o widok na Tatry, rozpościerający się w tle głównej sceny chodzi. Przygotowanie całości kongresu stało na zdecydowanie lepszym poziomie niż przy ubiegłorocznej edycji; zmiana miejsca (Hotel Nosalowy Dwór został zastąpiony przez Bachleda Hotel Kasprowy) bez jednoczesnej zmiany miejscowości (Zakopane) przysłużyła się pozytywnie: większa strefa expo, rozsądniej poukładany plan poszczególnych prelekcji, mniejsze dystanse, które należało przebyć, przemieszczając się między poszczególnymi salami.
Problemem była pewna niefrasobliwość w oszacowaniu przez organizatorów potoków uczestników, którzy chcąc dostać się (przez jedno wejście-wyjście) do głównej hali namiotowej, każdorazowo musieli przechodzić przez drobiazgową kontrolę osobistą. Punktów kontroli było niewiele, powodowało to spore zatory i kolejki oczekujących na wejście. Drugim minusem była kwestia klimatyzacji: Zakopane przez trzy wrześniowe dni czarowało pełnym słońcem i wysoką temperaturą – a we wnętrzu głównej sceny w niektórych momentach można było poczuć się jak w tropikach.
SPORTOWO? BYŁO NA BOGATO
W 2022 r. sportową wisienką na torcie podczas kongresu było ogłoszenie szerokiej kadry piłkarskiej reprezentacji Polski, która miała pojechać na Mistrzostwa Świata w Katarze. W tym roku takich „wisienek” było więcej: premier Mateusz Morawiecki ogłosił ze sceny EKSiT, że Mistrzostwa Świata w piłce siatkowej w 2027 roku zostaną zorganizowane w Polsce. Godzinę później, z tej samej sceny, prezydent RP Andrzej Duda oficjalnie zapowiedział chęć zgłoszenia kandydatury Polski do organizacji Igrzysk Olimpijskich w 2036 roku.
Jak ocenić merytorykę wszystkich paneli sportowych? Było… kompleksowo. Podczas paneli i spotkań podsumowywano istotne wydarzenia, m.in. ostatnią edycję Igrzysk Europejskich – ale na tapet wzięta była również sportowa tematyka bieżąca oraz predykcje dotyczące wieloaspektowego rozwoju sportu w Polsce. Pan Podróżnik wziął udział m.in. w spotkaniach dotyczących finansowania sportu, kultury fizycznej, marketingu sportowego i wychowania młodzieży. Kontrowersyjne – i jednocześnie pouczające – panele o e-sporcie, korupcji w sporcie, zjawisku dopingu i skautingu sportowego cieszyły się sporym zainteresowaniem ze strony uczestników.
W odróżnieniu od wielu „teoretycznych” konferencji, na EKSiT zamiast akademickich głów, ciężar dyskusji i dzielenia się doświadczeniem spoczywał na czynnych sportowcach, legendach dyscyplin oraz osobach piastujących najwyższe stanowiska w polskim sporcie. Pan Podróżnik miał okazję rozmawiać m.in. z Bartoszem Kurkiem, Robertem Korzeniowskim, Jakubem Przygońskim, Otylią Jędrzejczak, Jakubem Błaszczykowskim, Michałem Możdżonkiem, Tomaszem Majewskim oraz selekcjonerem reprezentacji Polski w piłce nożnej, Michałem Probierzem.
Solidnie reprezentowany był również temat nowych technologii: znaczenie analityki, sztucznej inteligencji oraz przykłady na potwierdzenie tezy, że dzięki dobrodziejstwom nowych dziedzin technologii można dokonywać m.in. oceny poziomu regeneracji oraz odpowiedniego przygotowania szybkościowego i fizycznego zawodników. Co ważne, dotyczy to nie tylko profesjonalistów, ale również osób uprawiających amatorsko sport.
I tutaj w zasadzie można zakończyć relację dotyczącą części sportowej Europejskiego Kongresu Sportu i Turystyki – przechodząc do clou, czyli turystyki.
TURYSTYKA? KWIATEK DO KOŻUCHA
Trudno zachować obiektywizm, porównując obecność tematyki turystycznej w stosunku do tematyki sportowej (przypomnijmy, na Europejskim Kongresie Sportu i Turystyki, organizowanym m.in. przez Ministerstwo Sportu i Turystyki – wyróżnienie nieprzypadkowe) na całej imprezie. Zacznijmy od tego, co było. A było świętowanie obchodów Światowego Dnia Turystyki, którego hasłem przewodnim w tegorocznej edycji jest „Zielona Energia dla Turystyki”.
– Rozmawialiśmy w gronie ekspertów o aktualnych tematach dotyczących m.in. turystyki kulinarnej, dzięki której można skutecznie promować regiony. Turystyka jest dziedziną gospodarki, której wpływ na PKB ma coraz większe znaczenie. Na rozwój turystyki wpływa wiele czynników, wśród nich można wymienić postęp cywilizacyjny, wzrost siły nabywczej ludności oraz dostępność komunikacyjną.
Andrzej Gut-Mostowy, pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów do spraw promocji polskiej marki
Panele tematyczne dotyczyły turystyki kulinarnej („Skuteczna promocja regionu poprzez gastronomię – jak przyciągnąć foodies?”), innowacji (i tego, czy jest to najważniejsze źródło przewagi konkurencyjnej w turystyce), regionu Małopolski (i działaniom promocyjnym, które zostały podjęte na rzecz odbudowy ruchu turystycznego), dostępności komunikacyjnej (z udziałem kierownictwa MSiT oraz POT). Odbyło się również spotkanie w formule międzynarodowej, czyli Polsko-Bułgarskie Forum Ekspertów ds. Turystyki.
Zwieńczeniem uroczystości był koncert oraz Gala, prowadzona przez Krzysztofa Ibisza, podczas której wręczono nagrody i wyróżnienia: odznaki honorowe MSiT „Za zasługi dla turystyki” oraz dyplomy Marszałka Województwa Małopolskiego „Za wkład w rozwój i promocję turystyki w województwie małopolskim” (listę nagrodzonych znajdziecie na końcu niniejszego artykułu).
I… to tyle. Tylko tyle czy aż tyle?
NIERÓWNOMIERNA REPREZENTACJA
Ciesząc się z przebiegu obchodów Światowego Dnia Turystyki i doceniając obecność 7 turystycznych paneli branżowych (na łączną liczbę 65 – to statystyka zbliżona do ubiegłorocznej edycji, gdy 5 paneli turystycznych „znikło” w łącznej liczbie 71) w trakcie II Europejskiego Kongresu Sportu i Turystyki EKSiT, trudno nie odczuwać rozczarowania.
Czego zabrakło? Dokładnie tego, co zdarzyło się w sektorze sportu podczas tego kongresu: wykorzystania tak licznie zgromadzonego audytorium (prezesów organizacji branżowych, ekspertów, przedstawicieli MSiT, teoretyków i praktyków branży turystycznej, osób tworzących przepisy / ustawy mające wpływ na turystykę, przedstawicieli MICE, samorządowców, prywatnych przedsiębiorców, branży transportowej, organizatorów usług turystycznych i touroperatorów) do szerszego spojrzenia na turystykę: jej przeszłość, teraźniejszość i – zwłaszcza – przyszłość.
I mowa tu nie tylko o predykcjach dotyczących rozwoju, ale konkretnych działaniach i dyskusjach, mających szalenie istotne znaczenie dla sektora turystycznego w Polsce. Dlaczego w zakresie sportu tego typu komplementarność może być podjęta na dużym kongresie, a turystyka antyszambruje w przedpokoju?
Pan Podróżnik może tylko powtórzyć słowa, które nasunęły mu się podczas obserwacji II Europejskiego Kongresu Sportu i Turystyki w Zakopanem:
– „Turystyka” w nazwie „Ministerstwo Sportu i Turystyki” bywa jak cola w drinku Long Island Ice Tea: coś widzisz, coś czujesz, ale to tylko dodatek, który znika, przykryty przez zdecydowanie dominujący smak wódki, ginu, tequili, rumu oraz triple sec. Taki drink wszyscy w rodzinie turystycznej pijemy.
DŁUGA LISTA POTRZEB
Tematów w branży turystycznej, które wymagają pilnego rozważenia, dyskusji, wypracowania konkretnych rozwiązań – jest mnóstwo. Przykład? Walka z szarą strefą w turystyce, którą Instytut Prognoz i Analiz Gospodarczych szacuje na 20-30 proc. rynku. Rozwiązania stymulujące rynek turystyczny w czasach postpandemicznych (będące nawiązaniem do Polskiego Bonu Turystycznego). Wprowadzenie opłaty turystycznej / pobytowej, z której środki byłyby wykorzystywane przez samorządy i Lokalne Organizacje Turystyczne na rozwój infrastruktury i informacji turystycznej. Szukanie synergii w działaniach samorządów i szczebla centralnego, nie będących typowym przepalaniem funduszy (doskonałym przykładem antydziałań promocyjnych są umowy na „promocję województw”, zawierane m.in. przez Urzędy Marszałkowskie, a będące de facto subsydiowaniem połączeń lotniczych przez komercyjnych przewoźników).
Lista tematów, które powinny być podjęte na tego typu kongresie, jest znacznie dłuższa. Dotyka wszystkie gałęzie turystyki i wszystkie osoby działające w sektorze turystyki: od teoretyków do praktyków. To nie tylko kwestia jednostkowych działań podejmowanych przez pełnomocnika Prezesa Rady Ministrów do spraw promocji polskiej marki, kierownictwo Polskiej Organizacji Turystycznej, samorządowców, organizacje branżowe. To kwestia opracowania całościowej strategii rozwoju branży turystycznej, która zmienia się w szybkim tempie oraz działań bieżących, odpowiadających na potrzeby rynku.
AWANGARDA ZMIAN? ROZMAWIAJMY!
Czy sport musi dominować nad turystyką? Czy wolumen udziału branży turystycznej w PKB oraz w szeroko pojętym dobrostanie narodowym jest tak mało znaczący w porównaniu do branży sportowej, aby pozwalać na tego typu dysproporcje, jak na Europejskim Kongresie Sportu i Turystyki? Zostawiając emocje z boku, spójrzmy na liczby.
Polski Instytut Ekonomiczny szacuje, że liczba zagranicznych turystów w Polsce wyniosła 2,5 mln osób w okresie od stycznia do maja 2023 r. To poziom, który był widziany przed pandemią COVID-19. Z kolei wartość sektora turystycznego w Polsce została oszacowana przez PARP na 104,3 mld zł w 2020 r., a Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) w swoich raportach ocenia, że turystyka odpowiada za 4,5% PKB Polski.
To rynek, który wciąż się zmienia. Digitalizacja, spłaszczenie drogi inspiracji-planowania-zakupu-realizacji produktu turystycznego, dynamiczne pakietowanie, rozwój siatki połączeń oferowanych przez przewoźników niskokosztowych, zmiany postpandemiczne w sektorze podróży służbowych i branży MICE, nowe trendy w turystyce personalizowanej, zdrowotnej, luksusowej, kulinarnej, tematycznej – to zaledwie kilka aspektów. Potrzebę dyskusji i zmian widzimy w krajach, które w prawidłowy sposób szacują wagę sektora turystyki.
– Ludzie chcą teraz, by ich podróż miała głębszy sens i cel. Nie chcą już spędzać czasu tylko w hotelu i na plaży i robić tego, co inni, ale szukają różnorodnych, intensywnych i, co ważne, „spersonalizowanych” doświadczeń, chcą się integrować z lokalną społecznością i uczestniczyć w jej życiu.
Savvas Perdios, Minister Turystyki Cypru (c) 2022, turystyka.rp.pl
Rozmawiając z ekspertami turystycznymi, którzy byli obecni w Zakopanem – a także tymi, których tutaj zabrakło – możemy życzyć sobie, aby podczas kolejnej, III. edycji Europejskiego Kongresu Sportu i Turystyki, tematyka turystyki była reprezentowana w porównywalnej skali co tematyka sportowa. To byłby krok w dobrym kierunku!
HONORY I ODZNACZENIA
Podczas Gali Ogólnopolskich Obchodów Światowego Dnia Turystyki, które odbyły się w trakcie II Europejskiego Kongresu Sportu i Turystyki, rozdano szereg nagród i wyróżnień.
Odznaka Honorowa Ministra „Za zasługi dla turystyki”
- Michał Andrzej Fijoł – Prezes Zarządu PLL LOT;
- Nikolay Kostov – radca w Ambasadzie Republiki Bułgarii;
- Daniel Jan Puciato – wykładowca, doktor ekonomii;
- Rafał Piotr Szkaradziński – wójt Gminy Szaflary;
- Artur Czernecki – działacz społeczny i samorządowy w Nowym Sączu;
- Tomasz Edward Rosset – działacz na rzecz turystyki przyjazdowej do Polski.
Dyplomy Marszałka Województwa Małopolskiego „Za wkład w rozwój i promocję turystyki w województwie małopolskim”
- ks. Zbigniew Pytel;
- Ewa Surowiak;
- Wojciech Skruch;
- Grzegorz Biedroń;
- Radosław Włoszek;
- Daniel Pitrus;
- dr hab Andrzej Betlej;
- Justyna Dziedzic;
- Marcin Szymoniak.
Konkurs „Turystyczne Skarby Małopolski”
Laureat głównej kategorii: „Miejsce z klimatem – miejscowość lub gmina turystyczna” (nagroda to statuetka i nagroda w wysokości 100 000 zł) – Sułoszowa.
Inni laureaci w poszczególnych kategoriach:
- Najciekawszy szlak turystyczny: Babia Góra Trails;
- Dzieje się – wyjątkowe wydarzenie turystyczne: Babiogórska Jesień;
- Sielskie klimaty – wypoczynek blisko natury: Tarninowe Wzgórze;
- W gościnie – oferta kulinarna: Willa Poprad;
- Unikatowa atrakcja turystyczna: Krzyż w Krzeczowie.
